مخازن اسید، تانکر و یا منبعی با حجم بالا بصورت ضد اسید هستند که به منظور ذخیرهسازی اسیدها و یا مواد قلیایی متفاوت، در انواع مختلف با جنس بدنه استیل، پلاتین، پلی پروپیلن، کامپوزیت، grp، پلی اتیلن و یا هر مادهای که واکنشی نسبت به مواد شیمیایی نشان ندهد، تولید میشوند. اسیدها و مواد قلیایی بر حسب غلظت و میزان خوردگی در دستههای اسیدهای قوی یا ضعیف طبقهبندی میشوند. مخزن اسید از محفظهای ساخته شده است که قابلیت نگهداری انواع مواد اسیدی و قلیایی را داشته و آنها را به صورت ایمن در خود ذخیره میکند. کارایی مخزن اسید به این شکل میباشد که ابتدا بدنه منبع دچار حادثه نشود و در نهایت خواص شیمیایی مواد داخل مخزن تغییر پیدا نکند. رایجترین نوع مخزن نگهداری اسید، مخزن ذخیره اسید سولفوریک با دماهای متفاوت میباشد. این نوع منبع ذخیره اسید در صنایع گوناگون کشاورزی کاربرد بسیاری دارد. مخزن اسید میبایست دارای استحکام و مقاومت بالایی باشد. اسیدها دارای کاربردهای مختلفی اعم از نگهداری انواع کود، صنعت باتری سازی، تصفیه فاضلاب، تصفیه آب و... هستند. قیمت مخزن اسید با توجه به نوع سیالی که در آنها نگهداری میشود (جنس های پلی پروپیلن، پلی اتیلن، استیل و...) متفاوت است. نحوه ایجاد خوردگی در اسیدها بدین شکل است که سیال درون مخازن یون هیدروژن آزاد کرده و سبب خوردگی دیواره های مخزن میشوند.
انواع مخزن اسید
مخزن اسید پلی پروپیلن
انواع مخزن اسید پروپیلنی دارای قدرت جذب فشار بالایی بوده و بعد از اعمال فشار، این امکان را دارند تا به راحتی به حالت اولیه خود برگردند. پلی پروپیلن همچنین از ساختار شیمیایی خاصی برخوردار است و همین ویژگی موجب میشود در دماهای پایین، در برابر اسید سولفوریک غلیظ پایدار باشد. البته که اسید نیتریک غلیظ بر روی ساختار پلی پروپیلن اثری منفی دارد و فقط میتوان در مدت زمان کوتاهی از آن بهره برد. از پلی پروپیلن میتوان در ساخت انواع مخزن نگهداری اسید تا دمای ۱۰۰ درجه سانتی گراد استفاده نمود.
مخزن اسید پلی اتیلن دو جداره
پلی اتیلن از طریق پلیمریزاسیون گاز اتیلن به دست میآید و دارای ساختار بسیار سادهای میباشد. به طور کلی پلی اتیلن در زمرهی ساده ترین پلیمرهای تجاری به شمار میرود و مخزن اسید پلی اتیلن دو جداره، متداولترین مخزن برای نگهداری محلول اسید سولفوریک میباشد؛ چرا که چگالی بالایی داشته و فشار شیمیایی بالایی را تحمل میکند. بهتر است از مخزن اسید پلی اتیلن، در فضای باز استفاده شود تا عمر مفید مخزن افزایش یابد و به یکپارچگی مواد آنتی یووی و مواد عایق بکار رفته در ساخت مخزن، کمک شود.
مخزن اسید فایبرگلاس
فایبرگلاس یک ماده پلیمری است که از الیاف شیشه و پشم شیشه در ساخت آن استفاده شده و در ساخت تانکر حمل اسید کاربردهای فراوانی دارد. همچنین بایستی خاطر نشان کرد که فایبرگلاس در برابر خوردگی و دما مقاومت بالایی دارد و از همین رو است که مخزن اسید فایبرگلاس، یکی از بهترین و پایدارترین مخازن برای نگهداری اسیدهای دارای غلظت بالا به شمار میآید.
مخزن اسید کربن استیل
کربن استیل در حقیقت نوعی فولاد است که انعطاف پذیری بالایی داشته و به لحاظ استحکامی، دارای سختی زیاد و قدرتمند میباشد. مخزن اسید کربن استیل برای نگهداری و ذخیره اسید سولفوریک به مقدار ۱۰٫۰۰۰ گالن به بالا مناسب بوده و البته غلظتهای پایینتر از ۹۳ درصد، موجب میشوند که مخزن استیل کربن با اسید واکنش داده و دچار خوردگی شود! بنابراین در خرید مخزن اسید کربن استیل، به شرایط محیطی، نوع اسید و سیالات قلیایی و همچنین حجم و میزان غلظت آن به شدت توجه نمود.
مخزن اسید استیل
استیل یا همان فولاد ضد زنگ، آلیاژی است که تشکیل یافته از عناصری چون آهن، کروم و نیکل میباشد. مخزن اسید استیل مقاومت و دوام بالایی دارد و به دلیل همین استقامت فوق العاده در برابر سیالات و عناصر خورنده، از تمامی انواع مخازن ضد اسید، گرانتر است. همچنین بد نیست بدانید که انواع تانکر نگهداری اسید، از نظر وزن مخصوص اسید نیز در ۳ دسته مهم قابل تقسیم بندی است که شامل مخزن اسید سولفوریک، مخزن اسید نیتریک و منبع نگهداری اسید سولفوریک میباشد.
مخزن هیدروکلریک اسید
هیدروکلریک اسید(HCL) یک اسید معدنی بسیار قوی ، با خورندگی بالا می باشد که در غلظت ۳۱٫۵ تا ۳۸ درصد تولید می شود. محلول با غلظت کم تر با فرآیند رقیق سازی آماده می شود.
این اسید در صنعت پردازش فولاد ، ساختمان ، تولید پلی وینیل کلرید (PVC) و فوم پلی اورتان و کلرید کلسیم و … استفاده می شود.
درمخزن هیدروکلریک اسید ، مواد و اجزای سازنده باید در برابر اثرات خورنده اسید مقاوم بوده تا در صورت نگهداری حجم زیادی از این اسید یکپارچگی خود را حفظ کند وهمچنین خروجی جهت کاهش هرگونه بخارات HCL تعبیه شده باشد. مخازن ذخیره سازی و اجزای همراه آن باید از موادی باشد که مطالعات دوام آنها را در برابر هیدروکلریک اسید اثبات کرده است.
هیدروکلریک اسید یک مایع فرار محسوب می شود و در دماهای محیطی بخارهای خورنده تولید می کند که این موضوع وجود ونت خروجی گاز متصاعد شده را الزامی می سازد.
جهت نگهداری ایمن و موفق هیدروکلریک اسید مخازن HDPE ، LDPE ، FRP و مخازن پلی پروپیلن پیشنهاد می شوند.
مخازن فولادی با روکش نسبت به سایر مخازن ذکر شده گرانتر هستند. مخازن استیل برای ذخیره اسید هیدروکلریک به دلیل افزایش تمامیت ساختاری این فلز در کاربردهای ۱۵۰۰۰ گالن یا بیشتر متداول است. فولاد به خودی خود مستعد فعالیت های خورنده HCl است. فعالیت خوردگی بین اسید و فلز باعث تولید گاز هیدروژن ، یک گاز بالقوه قابل اشتعال ، مواد منفجره و خورنده می شود.
مخازن FRP در ذخیره اسید هیدروکلریک بسیار موفق عمل کرده اند. مخازن FRP دارای مقاومت بسیار بالا با چرخه عمر طولانی و هزینه های نگهداری پایین هستند. مقاومت مخزن فایبرگلاس به ساخت و ساز مناسب و رزین مقاوم در برابر هیدروکلریک اسید بستگی دارد.
مخزن پلی اتیلن یکی از بهترین انواع مخزن برای نگهداری هیدروکلریک اسید می باشد و طبق تحقیقات ، هیدروکلریک اسید ۳۵ درصد تا ۶۰ درجه سانتیگراد بر پلی اتیلن تاثیری ندارد.
مخزن اسید سولفوریک
در صنعت برخی مواد خورنده و اسیدها باید در مخازن برای طولانی مدت نگهداری شوند. به دلیل خاصیت خورندگی اسیدها از جمله اسید سولفوریک باید مخزنی برای آنها تهیه شود که خاصیت خورندگی نداشته باشد و در برابر مواد شیمیایی مقاومت کافی را داشته باشد.
مخازن نگهداری اسید سولفوریک دارای تنوع زیادی در طرح، جنس، و اندازه هستند. جنسهای مختلف مخازن نگهداری مایعات، میتواند از جنس بتن، سیمان، فلز و پلاستیک باشد؛ و با توجه به اندازه مورد نیاز طراحی شود.
مخازن بتنی و سیمانی که از اولین مخازن ذخیره به شمار میرود؛ امروزه به دلایل زیادی استفاده از آنها منسوخ شده و بیشتر از مخازن فلزی و پلاستیکی استفاده میشود. مخازن فلزی در برابر مواد شیمیایی و خورنده مقاوم نیستند و سبب زنگ زدگی هم میشود. بنابراین برای نگهداری اسیدها باید تدابیری اندیشیده شود.
استفاده از مخازن پلیمری از جنس مخازن پلی اتیلن و مخازن پلی پروپیلن میتواند برای این کاربرد مناسب باشد؛ به دلیل اینکه پلیمرها در برابر مواد شیمیایی، اسیدها و مواد قلیایی مقاوم هستند. ساختار بلند زنجیر آنها سبب مقاومت مناسب میشود و هیچگونه عامل واکنشگری در پلی اتیلن که نوعی پلاستیک است وجود ندارد.
از طرفی نیز قیمت مناسب مخازن پلی اتیلن و سبکی آن موجب میشود که مرکز توجه برای مخازن نگهداری باشد. ظرفیت و حجم نگهداری اسید با توجه به نیاز میتواند طراحی گردد که از حجمهای ۲ مترمکعب تا چندصد متر مکعب وجود دارد. مخازن پلی اتیلن خود شامل چندین دسته میشود و میتواند در انواع تک لایه تا چند لایه تولید شود.
قیمت مخزن اسید
قیمت مخزن اسید به عوامل زیادی از جمله:
· جنس بدنه
· عمودی یا افقی بودن مخزن
· نوع اسید درون مخزن
· دانسیته اسید
· دمای اسید
· دفنی بودن یا نبودن مخزن
· اتصالات مورد استفاده قرار گرفته در بدنه مخزن
· میزان قدرت مخزن در برابر خوردگی
· و البته ترکیب یا عدم ترکیب اسید با آب
بستگی دارد. در حقیقت برای مخزن اسید نمیتوان قیمت دقیق و مشخصی تعیین کرد؛ چرا که نگهداری و حمل اسید اهمیت بالایی دارد و این پروسه، کاری حساس و خطرناک است. بنابراین باید در ابتدا تمامی عوامل و پارامترهای عنوان شده بررسی و مشخص شود و سپس مخزن نگهداری اسید انتخاب و قیمت نهایی مخزن اسید آن تعیین گردد. به طور کلی میتوان گفت کمترین قیمت را مخازن پلی اتیلنی داشته و بالاترین قیمت مربوط به مخازن از جنس بدنه کربن استیل میباشد.